Dentsem, diş hekimliğinin en önemli alanlarından biri olan ve son yıllarda hızla gelişim gösteren dijital diş hekimliği alanında Türkçe kaynak açığını kapatacak Dijital Diş Hekimliği Adım Adım Rehber ve Vaka Atlası kitabı çıktı. Kitap Türkiye’de Dijital Diş Hekimliği alanında önde gelen akademisyenlerden biri olan Prof. Dr. Erhan Çömlekoğlu editörlüğünde Türkçeleştirildi.
Yazar:
Prof. Arthur R.G. Cortes, DDS, MSc, PhD
Çeviri Editörü:
Prof. Dr. Erhan Çömlekoğlu
Sayfa Sayısı:
427
Çıkış Tarihi:
Aralık 2023
İçindekiler
BİRİNCİ KISIM: DİJİTAL DİŞ HEKİMLİĞİ GENEL BİLGİLER
1 - Dijital Diş Hekimliğine Giriş
Renan L.B. da Silva, Jun Ho Kim, Roberto A. Markarian, Rui Falacho, Djalma N. Cortes,
Alan J.M. Costa, ve Arthur R.G. Cortes
1.1. Tanımlar 25
1.1.1 Üç-boyutlu Görüntüleme 25
1.1.2 Koordinatlar ve Düzlemler 26
1.1.3 Bilgisayar Destekli Tasarım ve Bilgisayar Destekli Üretim (CAD-CAM) 27
1.1.4 Mesh (Göz Göz Ağ Yüzeyi) 27
1.1.5 Görüntü Rehberliğinde Tedavi 27
1.1.6 Görüntüyü Üst Üste Bindirme/Hizalama 27
1.1.7 Çözünürlük 27
1.2 Dijital Diş Hekimliğinin Tarihçesi 28
1.3 Şirket İçi ve Dış Kaynaklı Dijital İş Akışı 31
1.3.1 Dijital Diş Kliniği 31
1.3.2 Dijital Teknolojilerin Diş Kliniklerine Etkileri 31
1.3.3 Dijital Diş Hekimi Eğitimi 32
1.3.4 Diş Kliniği İçin Dijitalleşme Düzeyleri 32
1.3.5 Diş Kliniği Türleri ve İş Modelleri 33
1.3.6 Finansal Açıdan Dijital Diş Klinikleri 35
1.3.7 Yatırım Getirisi (ROI) Nasıl Hesaplanır? 35
1.3.8 Dijital Diş Hekimliğinin Klinikler İçin Avantajları 36
1.3.9 Dijitalleşmiş Bir Diş Kliniğinde İş Akışı 36
1.4 Diş Hekimliğinde Yapay Zeka Alanındaki Güncel Bilgi ve Perspektifler 37
Referanslar 40
2- Bilgisayar Destekli Tasarım (CAD)
Jun Ho Kim, Alan J.M. Costa, José Lincoln de Queirós Jr, Juliana No-Cortes,
Danielle A. Nishimura, Shumei Murakami, Reinaldo Abdala-Junior, Daniel Machado, Claudio Costa,
Otavio H. Pinhata-Baptista, Shaban M. Burgoa, Andrea Son, Lucas R. Pinheiro, Danilo M. Bianchi,
Allan R. Alcantara, ve Arthur R.G. Cortes
2.1 Dijital Görüntüleme Yöntemleri 43
2.1.1 Konik Işınlı Bilgisayarlı Tomografi 43
2.1.1.1 Temel Bilgiler 43
2.1.1.2 Prosedürün Adım Adım Uygulanması 45
2.1.2 Ağız İçi Tarayıcı 46
2.1.2.1 Temel Bilgiler 46
2.1.2.2 Prosedürün Adım Adım Uygulanması 48
2.1.3 Masaüstü Tarayıcılar 53
2.1.3.1 Temel Bilgiler 53
2.1.3.2 Adım Adım Prosedürün Uygulanması 54
2.1.4 Yüz Tarayıcı 56
2.1.4.1 Temel Bilgiler 56
2.1.4.2 Mobil Cihaz Uygulamalarıyla Prosedürlerin Adım Adım Uygulanması 58
2.1.5 Klinik Fotoğraflar 60
2.1.6 Manyetik Rezonans Görüntüleme 65
2.1.6.1 MR Kalitesini Etkileyen Faktörler 66
2.1.6.2 Yumuşak Doku Anatomisinin MR ile Değerlendirilmesi 67
2.1.6.3 Yumuşak Doku Lezyonlarının MRG ile Teşhisi 67
2.1.6.4 Temporomandibular Eklem Değerlendirmesi 69
2.1.6.5 MRG ile Kemik Yapısının Analiz Edilmesi 69
2.1.6.6 MRG’den Üç Boyutlu Rekonstrüksiyonlar 70
2.1.6.7 Dijital İş Akışında MRG Kullanan Çalışmalar 70
2.2 Yazılım Manipülasyonu 71
2.2.1 CAD’de Kullanılan Yazılım Türleri 71
2.2.1.1 Dental Olmayan Açık Kaynak Kodlu Yazılım Programları 71
2.2.1.2 Dental Ticari Yazılım Programları 72
2.2.2 Kullanılan Dosya Türleri 74
2.2.2.1 Tıpta Dijital İletişim (DICOM) 74
2.2.2.2 Standart Mozaikleme Dili (STL) 75
2.2.2.3 Çokgen Dosya Formatı (PLY) 76
2.2.2.4 Nesne Dosyaları (OBJ) 76
2.2.2.5 Klinik Fotoğraflardan Elde Edilen Dosyalar 78
2.2.2.6 Video Dosyaları 79
2.2.3 Verilerin Birleştirilmesi: Sanal Hasta 80
Referanslar 82
3- Bilgisayar Destekli Üretim (CAM)
Mayra T. Vasques, Gabriel S. Urbano, Ivan O. Gialain, Jacqueline F. Lima, Fábio Andretti,
Ricardo N. Kimura, Danilo M. Bianchi, Dionir Ventura, Fabricio L. Gebrin, Adriano R. Campos,
ve Arthur R.G. Cortes
3.1 Eriyik Yığma Modellemesi (FDM) 88
3.1.1 Temel Bilgiler 88
3.1.2 Adım Adım Prosedür 89
3.1.2.1 Kalibrasyon 89
3.1.2.2 Baskı ve Son İşlem 91
3.2 Sıvı Kristal Ekran (LCD) 91
3.2.1 Temel Bilgiler 91
3.2.2 Adım Adım Prosedür 92
3.2.2.1 Dosyanın elde edilmesi 92
3.2.2.2 CAM Yazılım Ayarları 92
3.2.2.3 Dilimleme 93
3.2.2.4 Nesne Yazdırma 94
3.2.2.5 Yıkama/Postkür 94
3.2.2.6 Sonuç 95
3.3 Stereolitografi (SLA) 95
3.3.1 Temel Bilgiler 95
3.3.2 Adım Adım Prosedür 96
3.3.2.1 Yazıcının Kurulumu 96
3.3.2.2 Donanım Tesviye 96
3.3.2.3 Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE) 96
3.3.2.4 Reçine Haznesinin Hazırlanması (Vat) ve Yapı Plakasının Montajı 96
3.3.2.5 Reçine Türleri 96
3.3.2.7 Reçine Temini 97
3.3.2.8 Yazdırma Parametreleri 97
3.3.2.9 Çalışmayı Yükleme 97
3.3.2.10 Yazdırma 97
3.3.2.11 Yapı Plakasının Çıkarılması 98
3.3.2.12 Kürlenmemiş Reçinenin Çıkarılması 98
3.3.2.13 Postkür 98
3.3.2.14 Reçine Filtrasyonu 98
3.3.2.15 Reçine ve Solventi Bertaraf Etmek 98
3.3.2.16 Önleyici Bakım 99
3.4 Dijital Işık İşleme (DLP) 99
3.4.1 Temel Bilgiler 99
3.4.2 Adım Adım Prosedür 99
3.5 Frezeleme 100
3.5.1 Temel Bilgiler 100
3.5.2 Adım Adım Prosedür 103
3.5.2.1 Laboratuar Frezeleme 103
3.5.2.2 Frezeleme Cihazının Kalibrasyonu ve Test Edilmesi 103
3.5.2.3 Hasta Başı Frezeleme Prosedürleri 105
Referanslar 112
İKİNCİ KISIM: DİJİTAL DİŞ HEKİMLİĞİNİN KLİNİK UYGULAMALARI
4- Protetik/Restoratif Diş Hekimliğinde Dijital İş Akışı
José Lincoln de Queirós-Jr, Thiago Ottoboni, Gabriel S. Urbano, Danilo M. Bianchi,
Renato Sartori, Juliana No-Cortes, Jacqueline F. Lima, Roberto A. Markarian, Alan J.M. Costa,
Shaban M. Burgoa, Charles Melo, Newton Sesma, Florin Cofar, Eric Kukucka, Alexandre D. Teixeira-Neto,
Guilherme Saavedra, Diogo Viegas, Andrea Son, Maria L. Gainza-Cirauqui, ve Arthur R.G. Cortes
4.1 Ağız İçi Tarama için Klinik Prosedürler 115
4.1.1 Diş Hazırlıkları 115
4.1.2 İmplant Tarama Gövdeleri 117
4.1.2.1 Adım Adım Prosedür: Dental Implant İmpresyonlar 117
4.1.2.2 Stereofotogrametri: Doğru ve Hızlı Bir Alternatif 119
4.2 Sanal Hastanın Kurulumu 119
4.2.1 Ağız İçi Taramaların CAD Yazılımına Aktarılması 119
4.2.2 Sanal Artikülatör 120
4.2.2.1 Dijital İş Akışında Sanal Artikülatör Kullanımı için Adım Adım Prosedür 120
4.2.3 Estetik Analizler ve Dijital Gülüş Tasarımı 123
4.2.3.1 Estetik Analizler 124
4.2.3.2 Gülümsemenin İki Boyutlu Dijital Tasarımı 124
4.2.3.3 3D Estetik Analiz için 3D Görüntü Elde Etme Yöntemleri 125
4.2.3.4 Dentofasiyal Estetik Analizler için Adım Adım Prosedür 125
4.2.4 Dinamik Gülümseme Analizi 126
4.2.4.1 Dinamik Gülümseme Analizi için Adım Adım Prosedür 127
4.3 Restorasyonlar/ Protezler için Dijital İş Akışı 128
4.3.1 Tek Kronlar 128
4.3.1.1 Diş Destekli Tek Kronlar 130
4.3.1.2 Kalıplarla Çalışma 152
4.3.1.3 İmplant Destekli Kronlar 152
4.3.1.4 CAD-CAM Kopingler 156
4.3.1.5 Özelleştirilmiş Abutmentler 156
4.3.2 Splinted Kronlar ve Sabit Köprüler 159
4.3.2.1 Sabit Bir Köprü Tasarlamak ve Frezelemek için Adım Adım Prosedür 159
4.3.3 Laminate Veneer 170
4.3.4 İnley ve Onley Restorasyonlar 181
4.3.5 Dijital Olarak Yönlendirilen Direkt Reçine Kompozit Restorasyonlar 187
4.3.5.1 Adım Adım Rehber 187
4.3.6 Dijital Tam Protezler 190
4.3.6.1 Hareketli Protetik Diş Tedavisi Rehabilitasyonu İş Akışı: 190
BPS-SEMCD Yöntemi Özetlenmiştir
4.3.7 Tam-Ark İmplant Destekli Protezler 206
4.3.7.1 Tam Ark Protezlerinde CAD-CAM Kullanımı 206
4.4 Protetik Diş Tedavisinde Üç Boyutlu Baskı 211
4.4.1 3D Baskılı Reçine Restorasyonlar 211
4.4.2 3D- Baskılı Diş Kalıpları 217
4.4.2.1 Dosyanın İçe Aktarımı 218
4.4.2.2 Dosyanın İşlenmesi 219
4.4.2.3 Meshin Temizlenmesi 219
4.4.2.4 Mesh Kenarının Düzleştirilmesi 219
4.4.2.5 Tabanın Oluşturulması 222
4.4.2.6 Katı Hale Getirmek 222
4.4.2.7 İçi Boş Hale Getirmek 223
4.4.2.8 Düzlemin Kesilmesi 223
4.4.2.9 Dışa Aktarma 223
Referanslar 224
5 - Periodontolojide Dijital İş Akışı
Ana P. Ayres, Alexandre D. Teixeira-Neto ve Arthur R.G. Cortes
5.1 Periodontolojide Dijital İş Akışı 227
5.2 Klinik Kron Boyu Uzatma için CAD-CAM Cerrahi Rehberler 228
5.2.1 Periodontal Cerrahi Rehber Üretiminin Planlanması 231
5.3 Görüntü Rehberliğinde Periodontal Cerrahi 234
5.4 Yumuşak Doku Grefti için Cerrahi Rehber 235
5.5 Araştırma Kanıtları 237
Referanslar 239
6 - İmplant Diş Hekimliğinde Dijital İş Akışı
Otavio H. Pinhata-Baptista, Roberto A. Markarian, Shaban M. Burgoa, Alan J.M. Costa,
Jesus T. Garcia-Denche, Baoluo Xing, Oscar I. Velazquez ve Arthur R.G. Cortes
6.1 Protetik Olarak Yönlendirilen Cerrahi Planlama Kavramı 241
6.2 Statik Görüntü Rehberliğinde İmplant Cerrahisi 242
6.2.1 İkili CBCT Tarama Tekniği 242
6.2.1.1 Tomografik Rehber 243
6.2.2 Birleşik (Kombine)CBCT ve Ağız İçi Taramaların Kullanılması 243
6.2.2.1 Sanal Mumlama 243
6.2.2.2 Sanal İmplant Cerrahisi Planlama Yazılımı 243
6.2.3 Tam Ark İmplant Rehabilitasyonları 251
6.2.3.1 Tam Ark Rehabilitasyonları için Dijital Görüntü Kılavuzluğunda 251
İmplant Cerrahisi Kavramı
6.2.3.2 Rehberli Cerrahinin Avantajları 251
6.2.3.3 Planlama Rehberliğinde Ameliyatlar için 251
Dental Ekip Çalışması ve Teknik Gereksinimler
6.2.3.4 Genel - Ameliyatı Gerçekleştirme 251
6.2.3.5 Planlamadan Ameliyata Tam Ark Görüntü Rehberliğinde Cerrahi için 251
Adım Adım Prosedür
6.2.3.6 Ek Açıklamalar 259
6.2.4 Zigomatik İmplantlar 260
6.3 Dinamik Rehberli İmplant Cerrahisi 265
6.3.1 Cerrahi Teknik 265
6.4 Kemik Grefti Volümetrik Planlaması 266
6.4.1 Soket Koruması 266
6.4.2 Sinüs Kaldırma 270
6.4.3 Onley Kemik Greftleri 272
Referanslar 274
7 Ağız Diş ve Çene Cerrahisinde Dijital İş Akışı
Daniel Negrelle, Alexandre M. Borba, Isabella Romão Candido, Shaban M. Burgoa,
Luiz F. Palma, ve Arthur R.G. Corte
7.1 Gömülü Dişlerin Görüntü Rehberliğinde Cerrahi Olarak Çıkarılması 277
7.2 Ortognatik Ameliyatların Cerrahi Planlaması 278
7.2.1 Sanal Kafatası Yapımı 278
7.2.1.1 Koronal Panoramik Görüntü 286
7.2.1.2 Kemiklerin Üç Boyutlu Rekonstrüksiyonu ve Segmentasyonu 286
7.2.1.3 Dental Taramanın İçe Aktarılması 287
7.2.1.4 Mesh Temizleme 287
7.2.1.5 Osteotomi Tasarımı 287
7.2.1.6 Doğal Kafa Pozisyonuna Göre Sanal Kafatası Oryantasyonu 292
7.2.1.7 Sefalometrik Noktalar: Konumlandırma ve Tanımlama 294
7.2.2 Sanal Planlama: Kemik Hareketleri 294
7.2.3 Cerrahi Atel Oluşturma 298
7.2.4 Sanal Planlamadan Elde Edilen Sonuçların Karşılaştırılması 300
7.3 Cerrahi Rehberler: Türler ve Sınıflandırma 301
7.4 Travma Ameliyatlarının Sanal Planlaması 305
Referanslar 309
8- Endodontide Dijital İş Akışı
Daniel M. Keir, Lucas R. Pinheiro, Maria Clara R. Pinheiro ve Arthur R.G. Cortes
8.1 Endodontide Dijital Görüntüleme 311
8.1.1 Endodontik Görüntüleme için Tavsiyeler 312
8.2 Elektronik Apeksin Konumu 312
8.2.1 EAL Kullanımı için Adım Adım Prosedür 312
8.3 Endodontide Dental Ameliyat Mikroskobunun Kullanımı 313
8.4 CAD-CAM Rehberliğinde Endodonti 314
8.4.1 Endikasyonlar ve Avantajlar 314
8.4.2 CAD-CAM Rehberliğinde Endodonti Uygulamak için Adım Adım Prosedür 314
8.4.2.1 Etkilenen Dişin CBCT’sini Çekin 314
8.4.2.2 Yüzey Taraması 314
8.4.2.3 Hem CBCT hem de Yüzey Taramalarını İçe Aktarın 315
8.4.2.4 CBCT Hazırlığı 315
8.4.2.5 CBCT ve Yüzeyin Birleştirilmesi Görüntüleri Tarama 315
8.4.2.6 Rehberli Erişim Planlaması 315
8.4.2.7 Cerrahi Rehber Tasarımı 316
8.4.2.8 Planlamanın Onaylanması ve Kılavuzun Yazdırılması 316
8.4.2.9 Rehberli Cerrahi Erişim 317
Referanslar 318
9- Ortodontide Dijital İş Akışı
Guilherme S. Nakagawa, Juliana No-Cortes, Adriano G.B. de Castro, Fernando Barriviera,
Maurício Barriviera ve Arthur R.G. Cortes
9.1 Ortodontik Braketler için CAD-CAM Rehberleri 319
9.2 Ortodontik Miniskiviler için CAD-CAM Rehberleri 319
9.2.1 Teknik 323
9.2.2 Tartışma 331
9.3 Orthodontik Aligner (Plaklar) 332
Referanslar 342
10 Dental Halk Sağlığı, Koruyucu Diş Hekimliği ve Dental Eğitimde Dijital İş Akışı
Anne-Marie Agius, Nikolai J. Attard, Gabriella Gatt ve Arthur R.G. Cortes
10.1 Halk Sağlığında Dijital Diş Hekimliği 343
10.1.1 Uzaktan Diş Hekimliğinin Rolü 344
10.1.2 CAD-CAM’in Halk Sağlığında Beklenen Rolü 345
10.2 Koruyucu Diş Hekimliğinde Dijital İş Akışı 345
10.3 Diş Hekimliği Eğitiminde Dijital Diş Hekimliği 346
Referanslar 348
ÜÇÜNCÜ KISIM: VAKA ATLASI
11 Multi Disipliner Klinik Vakalar 353
Alan J.M. Costa, Alexandre D. Teixeira-Neto, Jun Ho Kim, Allan R. Alcantara,
Daniel Machado, Gustavo Giordani, Marcelo Giordani, Florin Cofar, José Lincoln de Queirós Jr,
Luis E. Calicchio, Djalma N. Cortes, Arthur R.G. Cortes, Guilherme Barrella, Fábio Cabral,
Guilherme S. Nakagawa, Richard Leesungbok, Hossam Dawa ve Daniel No
Referanslar 427